maandag 1 augustus 2016

de zomer van 2016 – 44


31 juli

Er was vooraf heel wat commotie over de keuze van uitgerekend Dyab Abou Jahjah als gast om het nieuwe seizoen van Zomergasten te openen. In de ogen van velen, zeker ook in Nederland, is hij een ordinaire extremist, een intellectueel van de platte grond, een antizionist en, wat uiteraard veel erger is, een antisemiet. Het protest ging zelfs zo ver dat een aantal mensen hun VPRO-lidmaatschap opzegden en er moet geen tekeningetje bij dat presentator Thomas Erdbrink een heet vuur als debuut voorgeschoteld kreeg. Om de achterban tevreden te houden zou hij Jahjah bijzonder hard moeten aanpakken – en dat deed hij dan ook. Erdbrink hield het gesprek strak in handen, legde een hels tempo op (maar liet Jahjah uitspreken als die dat echt eiste), en probeerde zo kritisch mogelijk te zijn. Met name in verband met diens uitgesproken antizionisme zette hij als een pitbull zijn tanden in Jahjah, en hij liet niet zomaar los. Deze bij momenten irritante vasthoudendheid maakte Erdbrink niet populair, zoals te merken is aan de reacties. Maar het was theater. Erdbrink stond door de voorafgaande kritiek, die, gezien de ordinaire slagen onder de gordel aan het adres van Jahjah, ondermaats was en nauwelijks inhoudelijk, onder druk en moest wel kritisch zijn. Dat was hem duidelijk ingepeperd. En dat was hij dan ook. Dyab doorgrondde duidelijk de situatie en speelde het spel goed mee. Dat leverde een schitterende en hoogstaande uitzending op, die het hele veld bestreek van de Palestijnse kwestie tot en met de hedendaagse terreurdreiging. Jahjah bleef opvallend rustig, werd nooit zenuwachtig van Erdbrink, die wél duidelijk onder stroom stond, en zei klaar en duidelijk alles wat hij zich vooraf – denk ik toch – had voorgenomen te zullen zeggen. Daarbij zocht hij een paar keer de grenzen van het politiek correcte op, onder meer toen hij de blinde terreur van bommenleggers verdedigde vanuit een context van wraak en wanhoop. Maar al bij al zullen er in Nederland veel zijn die zich nu afvragen waarom men zo bang moest zijn voor deze activist, die uiteraard niet de gewelddadige en haatdragende antisemiet is die velen in hem zien. ¶