zondag 9 december 2012

facebookbericht 347

Wat voorafging: Saskia Van Nieuwenhove signaleert dat Kristien Hemmerechts een Nederlands theaterstuk heeft laten stopzetten omdat daarin, volgens haar, de manier waarop daarin teksten van Herman de Coninck worden gebruikt/bewerkt deze teksten geen recht aandoet. Ik geraak in een discussie verwikkeld met Marc Reugebrink.

Marc Reugebrink: ‘Er zijn omstandigheden denkbaar waarin je niet wilt dat je teksten worden gebruikt, of de teksten van degene van wie jij de rechthebbende bent.’

Marc, volgens mij heeft Saskia wel een punt hoor. 't Is misschien geen goed idee om te censureren tout court. Dat is een principiële kwestie. Ik hoef daar zelfs het stuk niet voor gelezen of gezien te hebben.

Marc Reugebrink: ‘En Pascal, als we jouw teksten nu eens in een extreem rechtse context gaan gebruiken — geldt het principe dan nog?’

Marc, dat kan in een democratie gebeuren. Als mijn teksten goed zijn, blijven ze wel overeind. Dat is: mijn geloof in de kracht van het woord. Maar daar heb je democratie voor nodig. In een dictatuur (waar teksten behalve misbruikt ook gecensureerd kunnen worden) is dat niet het geval.

Marc Reugebrink: 'Dream on, Pascal. Met dat soort naïviteit zijn er in het verleden al meer op de koffie gekomen.'

Marc, dan dream ik maar on. Ik veronderstel dat jij toch ook liever je teksten blootstelt aan de democratisch georganiseerde toets en niet zelf wenst uit te maken wie wel en wie niet daaraan mag deelnemen?

Ik vraag me af wat HdC hier zelf over zou gezegd hebben.

Marc Reugebrink: 'Pascal: zolang ik de mogelijkheid heb om te antwoorden, ja. Als een bewerker teksten van mij wil bewerken op een manier die me niet bevalt, dan luidt mijn antwoord dat meneer of mevrouw de bewerker daar met zijn of haar vingers van af dient te blijven. Daar heeft een publiek op dat moment inderdaad nog niks mee van doen. En dan, Celia heeft gelijk: die democratisch georganiseerde toets (wat een rare omschrijving van 'markt trouwens) heeft niks te maken met auteursrecht, en de hele kwestie heeft vooralsnog niks te maken met censuur.'

Marc, ik betwist niet dat het gerechtvaardigd is dat een auteur controle wenst te bewaren over wat er met zijn/haar teksten gebeurt. Ik zou zelf – ik herhaal, in een democratische context – geloven in mijn eigen vermogen om bij misbruik het juiste wederwoord te bieden. (En daarbij geflatteerd zijn dat de 'vijand' mijn teksten 'gebruikt'.) Waar ik het hier vooral lastig mee heb, is dat KH als beheerder van HdC's teksten (en ik weet dat dit wettelijk geregeld is), zeggenschap heeft over wat met die teksten gebeurt – terwijl wij niet weten hoe HdC daar zelf over zou denken. Niets garandeert mij dat KH 'het juiste' doet, en dat betekent hier: 'datgene wat HdC zou gedaan hebben'. Dit lijkt misschien bijkomstig, maar het is voor mij essentieel. Het gaat om het onderscheid tussen legaal en intellectueel eigendom, tussen auteursrecht en auteursschap.