lees vanaf het begin: de
laatste boom 1
We weten al dertig jaar dat drastische beleidswijzigingen nodig
zijn om de klimaatopwarming alsnog te keren. Maar de politiek beperkt zich tot
halfslachtige maatregelen. Het geloof schijnt te bestaan dat de marktwerking –
De Witte heeft het over een ‘marktfundamentalisme’ dat gebaseerd is op het
dogma van de ‘groei’ – en toekomstige technologische ontwikkelingen het wel
allemaal zullen oplossen. Kyoto (1999) baarde een muis. Het Klimaatakkoord van
Parijs, waarbij 195 landen zich engageerden om de opwarming onder de kritiek
geachte 2°C te houden, leek een kentering te zullen brengen in het tot dusver
mislukte internationale klimaatbeleid. Maar in werkelijkheid kwam het Klimaatakkoord
van Parijs niet verder dan Intended
Nationally Determined Contributions (INDC’s). Bovendien werden de lucht- en
scheepvaart er niet door geraakt. De Witte noemt het Klimaatakkoord van Parijs dan
ook een ‘bezweringsritueel’. Het zal in het beste geval de klimaatopwarming
niet onder de 2,9 tot 3,4 °C houden.
Als er de jongste jaren al positieve ontwikkelingen te
noteren vielen, dan heeft dat meer met de crisis van 2008 te maken dan met
oordeelkundig beleid. Dat beleid heeft er trouwens een slag van weg om de
deadlines in een verre toekomst te leggen, ver voorbij de lopende legislatuur
in elk geval. Onpopulaire acties worden niet ondernomen om electorale schade te
vermijden. Onze regeringen bezondigen zich bovendien aan een kwalijke internationale
koolstofemissiezwendel (alsof de klimaatopwarming aan de landsgrenzen stopt), ze
schuiven de kernuitstap voor zich uit, ze doen niets aan de schande van de
bedrijfswagens, ze behandelen het openbaar vervoer stiefmoederlijk, enzovoort.
Hoe is het mogelijk dat het marktfundamentalisme niet ter
discussie wordt gesteld? Ludo De Witte wijst op de verwevenheid van politiek en
bedrijfsleven: ‘De financieel-economische elite gedoogt het democratische
bedrijf zolang de verkozenen zijn strategische belangen respecteren.’
Zullen groene ondernemers dan het milieu niet redden (zoals
Calvo en Almaci ons willen doen geloven, PC)? De productie van groene energie
blijft marginaal. De economische winstlogica blijft primeren. Bovendien
organiseren multinationale bedrijven zich om via supranationale
handelsverdragen, aangevuld met door diezelfde verdragen geregelde
uitzonderingsrechtspraak, de nationale wetgevingen te overrulen. De échte macht
resideert niet in de parlementen.
